Museumdorp Orvelte: een wandeling terug in de tijd

Bij Museumdorp Orvelte denk ik niet gelijk aan een natuurlijke wandelroute. Toch heb ik de wandelroute Oer ‘t Veld gewandeld en ik moet zeggen, het stelt zeker niet teleur. De omgeving van het museumdorp is schitterend en maakt het tot een heerlijke plek voor wandelaars en fietsers. In deze route ontdek je in 4 of 6 kilometer de historische akkers. de IJzertijd boerderij en de schaapskooi. 

Museumdorp Orvelte

Een soort openluchtmuseum, dat is hoe je Museumdorp Orvelte zou kunnen omschrijven. Met als verschil met de echte openluchtmusea, dat in dit dorp er nog daadwerkelijk mensen wonen en werken. Met een bezoek aan Orvelte doe je een stap terug in de tijd. Een oude snoepwinkel, bakker en café. Boerderijen zoals ze al eeuwen in het dorp aanwezig zijn en heerlijke klinkerwegen. Het voelt alsof ik in de wereld van Ot & Sien ben gestapt. 

Wandelroute Oer ‘t Veld

Wandelroute Oer ‘t Veld van Staatsbosbeheer, start vanuit Orvelte en neemt je in 4 of 6 kilometer mee door de landerijen rondom het dorp. Je kunt zelf kiezen of je de korte route loopt (4 kilometer) of de lange route door het Reijntjesbos (6 kilometer). Welke route je ook kiest, je kunt een bezoekje aan Museumdorp Orvelte zelf niet overslaan.

Parkeren bij Orvelte

Voor deze route zijn er verschillende parkeermogelijkheden rondom het dorp. Op de website van Staatsbosbeheer staat de Schaapsdrift als start van de route aangegeven. Hier is echter geen parkeergelegenheid. Het beste kun je je auto parkeren op één van de parkeerplaatsen van het museumdorp. Hier geldt een kleine betaling. Op de website van Orvelte vind je hier meer informatie over. 

De Schaapskooi

Vanaf de parkeerplaats wandel ik door Orvelte naar de start van de wandelroute. Ik kom hierbij langs de schaapskooi aan de Schaapsdrift. De deuren en ramen zitten dicht en ik kan geen kijkje binnen nemen. In de schaapskooi leeft een kudde Schoonebeker schapen. Een zeldzaam ras dat via onder andere deze schaapskooi in stand wordt gehouden. Een stukje verder dan de schaapskooi is de eerste markering van de route te vinden. Hiervandaan gaat de wandelroute de historische akkers rondom Orvelte in. 

→ Wandeltip! Bekijk de mooiste routes in het Hart van Drenthe>>

Historische akkers

Een groot deel van de wandelroute gaat over graspaden langs historische akkers. Het zijn akkergronden die hier al eeuwenlang liggen en waar nog zoveel mogelijk op een historische manier gewerkt wordt.

Op de essen, de bouwlanden van het dorp, had iedere boer zijn eigen akkertjes. De Noordesch toont dit oorspronkelijke beeld: de acht hectare esgrond is verdeeld over meer dan vijftig perceeltjes. Daarop worden ook de traditionele gewassen verbouwd: winterrogge, aardappels, boekweit, haver, voederbieten. Met schapenmest, net als vroeger. De korenbloemen en andere akkerkruiden die ’s zomers tussen het graan bloeien, versterken het historische beeld. Uniek aan de Noordesch is dat hij al eeuwen op dezelfde manier wordt bewerkt en al die tijd nauwelijks is veranderd. Daarom is hij bestempeld tot archeologisch monument.

Rust en ruimte

Wandelend langs de akkers en oude eikenbomen is het genieten van de zon die deze dag schijnt. De paden zijn vaak met aan één kant een houtwal of dichte begroeiing en aan de andere kant een vrij uitzicht over de velden. Hier en daar staat er dan een boom en dat is het. Ik kom onderweg nog meer schapen tegen die lekker in de zon liggen te relaxen. 

Ik kan niet anders zeggen dan dat deze wandelroute bij Orvelte mij tot rust laat komen. Er zijn op dit moment nog niet heel veel andere wandelaars. Daarnaast brengen de open uitzichten over de velden mijn gedachten tot stilte. Ik adem nog een keer diep in en geniet van het moment dat ik hier sta. 

De IJzertijd boerderij

Wanneer ik verder wandel zie ik een boerderij opdoemen. Het open landschap zorgt ervoor dat ik de boerderij al van verre zie staan. Het is duidelijk geen hedendaagse boerderij en ben dan ook benieuwd of er meer informatie te vinden is in de brochure die ik heb gedownload.

In 1978 is op deze plek een boerderij uit de IJzertijd (700 v. Chr. tot begin jaartelling) gereconstrueerd. Opgravingen elders in Drenthe gaven aanwijzingen hoe zo’n boerderij eruit moet hebben gezien. De constructie bestaat uit eiken palen. De wanden zijn gevlochten van twijgen en aangesmeerd met leem, op het dak ligt riet. Het boerengezin leefde hier samen met zijn dieren in één ruimte. Bij de boerderij staat een ‘spieker’. Zo’n voorraadschuur stond op palen om te voorkomen dat dieren zich te goed zouden doen aan de oogst. In 2002 is de boerderij door Staatsbosbeheer met veel hulp van vrijwilligers compleet gerestaureerd. Voor de boerderij is een reconstructie van ‘raatakkers’ uit de IJzertijd te zien. De boeren van toen verdeelden hun land met walletjes in vierkante akkers in een dambordpatroon.

Ik wandel rustig om de boerderij heen en neem een kijkje binnen. Het is binnen behoorlijk fris in vergelijking met buiten en al snel staat het kippenvel op mijn armen. Weer naar buiten dus. Bij de boerderij staat een picknickbank en ik besluit heel even pauze te pakken voor een slok water.

Het Tolhuisbos

Uiteindelijk komt de route uit bij een klein bosperceel. Het ziet er een beetje armzalig uit, maar dat heeft een reden. Het Drenthe van de negentiende eeuw was arm aan bos. De oorspronkelijke bossen waren helemaal verdwenen. Alleen in de directe omgeving van de dorpen waren kleine stukjes bos te vinden. De bewoners moesten immers toch ergens hun hout vandaan kunnen halen. Het Tolhuisbos is een voorbeeld van zo’n voormalig ‘gebruiksbos’. Aan de weelderige hulst is te zien dat het om een oud bos gaat. En het armzalige uiterlijk heeft te maken met de manier waarop het bos eeuwenoud is gebruikt: voor de houtkap door bewoners van de dorpen. 

Het Reijntjesveld

Vanuit de schaduw van het bos stap ik niet veel later weer de zon in. Ik sta op een heel klein stukje heide met een zandpad en een vennetje. Kikkers kwaken ook hier hard en uit volle borst. Drie oudere mensen wandelen voor mij in een heel rustig tempo. Iets te rustig voor mij en ik haal ze dan ook met een vriendelijke ‘goedemorgen’ in. Ik krijg een vriendelijke groet en een brede glimlach terug. 

Het is maar een kort stukje wandelen over deze voormalige zandverstuiving. Jammer, want het is er heel erg mooi. In de informatie over de route vind ik het volgende over dit stuk:

Aan de opvallende heuvels en dalen is goed te zien dat het Reijntjesveld een stuifzandgebied is geweest. Zulke zandverstuivingen ontstonden meestal door te intensieve beweiding van de heide met schapen en door het vele afplaggen. Later is het zand weer begroeid geraakt met mossen, gras en heide. Hier en daar vestigen zich bomen en zonder begrazing of andere maatregelen verandert het gebied op den duur in bos.

Na het Reijntjesveld volgt nog een klein stukje bos en dan sta ik tussen de open velden. Ik herken het alweer, want voor mij links, ligt het eerste schaapsveldje dat ik tegenkwam. Dat betekent dat de auto vlakbij staat. Ik wandel er rustig heen en gooi mijn cameratas achterin en besluit om nu dan eindelijk Museumdorp Orvelte te bezoeken.

Terug in Orvelte

Ik wandel door de straten, haal een kop koffie bij de bakkerswinkel en snuffel rond in de cadeauwinkel. Veel andere winkels zijn gesloten vandaag. Museumdorp Orvelte is een grappige plek. Het is vandaag rustig qua toeristen, maar moet er niet aan denken hoe druk het hier kan zijn in de zomer… Het is wel leuk om te zien het Museumdorp. De toegang is gratis en je betaald alleen 3 euro voor het parkeren van je auto. De prijzen in de winkels zijn best hoog en echt toeristisch, maar ja je hoeft dan ook niets te halen als je dat niet wilt. Loop je de wandelroute Orvelte, dan is het leuk om het te combineren met een bezoekje aan het Museumdorp

Meer in Drenthe

Deel deze wandeling op Pinterest

Over mij

Hoi, ik ben Mascha en ik ben dol op wandelen… en schrijven. Dat is dan ook precies de reden dat ik mijn wandelavonturen graag met jou deel. Je vindt hier inspiratie voor natuurgebieden en wandelroutes, tips voor o.a. solowandelen en gratis downloads. Vragen? Neem gerust contact op >>

Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.