Belevenissen in de Kaapse Bossen

Pas geleden las ik het boek Wandellust van Twan Huys. In dit boek kwamen de Kaapse Bossen bij doorn voorbij, waar Twan wandelde samen met Prinses Irene. Zo kwam ik op het idee om naar de Kaapse Bossen te rijden voor een wandeling. 

Als kind zijnde ben ik zeker weten al eens een keer in de Kaapse Bossen geweest. We kwamen vaak op de Utrechtse Heuvelrug, Veluwe en Sallandse Heuvelrug, dus dan moeten we deze bossen wel eens bezocht hebben. Maar ik kan het mij niet meer herinneren en dus is het tijd om herinneringen te maken in dit bos. 

Zaterdagochtend 7 uur en ik rij weg uit Voorburg. Ik wil vroeg starten aan de wandeling en er rustig de tijd voor nemen. En dus is het pas 8 uur als ik mijn rugzak en camera uit de auto haal en de start van de route op zoek.

De Kaapse Bossen

De Kaapse Bossen liggen bij Doorn, midden in het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. De heuvels in de Kaapse Bossen, danken we aan de voorlaatste ijstijd. Een enorme ijsmassa stuwde zo’n 150.000 jaar geleden het landschap op. Het ijs smolt later weg, de stuwwal bleef achter. Maar er zijn meer verwijzingen naar het verleden te vinden, zoals grafheuvels uit de prehistorie.

De naam “Kaapse bossen” is ontstaan door de aankoop van dit bosgebied, in het midden van de 18e eeuw door Hendrik van Swellengrebel. Na 38 jaar in dienst te zijn geweest van de V.O.C., waarvan 12 jaar als gouverneur van de Kaapkolonie in Zuid Afrika, keerde ‘Kaapse Hendrik’ in 1752 terug naar Holland. Hier kocht hij in Doorn het landgoed Schoonoordt met het daarbij gelegen bos. Deze deden hem zozeer aan de savannes in Zuid Afrika denken dat hij het gebied de Kaapse Bossen noemde. (bron: helenaheuvel.nl)

De zon speelt door de bomen

De start is een heerlijk stuk door de bossen. De zon schijnt aan de start van de wandeling uitbundig en er verschijnen schitterende zonnestralen (ook wel zonneharpen genoemd) tussen de bomen door. Onder het lopen stop ik regelmatig om wat foto’s te nemen. Het is stil in dit deel van het bos. Ik kronkel mij, over zandpaadjes, een weg door het bos tot ik bij een brede autoweg kom die ik moet oversteken. Aan de overzijde begeef ik mij op een parkeerplaats waar in de hoek zich een trap naar beneden bevindt. Mijn weg vervolgt zich op die trap naar beneden.

Sporten in de natuur…

Alleen op de wereld in de natuur, althans dat dacht ik. De rust wordt ineens verbroken door mensen die elkaar luidkeels staan aan te moedigen om die laatste dertig seconden aan squads nog even vol te houden. “JE KUNT HET! KOM OP NOG EVEN!” Het is een trend van de afgelopen jaren, om te denken dat het ok is om als mens zijnde middenin een natuurgebied onze sport te moeten beoefenen. Met alle bijbehorende decibellen. Het nut hiervan ontgaat mij totaal. Ik snap hem echt niet. Het zou hetzelfde zijn als wanneer een edelhert met de bronstijd om zes uur ‘s morgens in je huiskamer gaat staan burlen. Hij komt niet in ons huis overlast veroorzaken, waarom wij mensen dan wel bij hem??

De heuvelenloop van de Kaapse Bossen

Ondertussen zit ik middenin mijn eigen sportuurtje voor vandaag, zonder de decibellen uiteraard. Luid hijgend beklim ik de ene berg naar de ander. Het voelt als Mount Everest. Nou heb ik die nog nooit beklommen, dus misschien voelt die nog wel erger. En ja ik weet dat Nederland geen bergen heeft, maar jeetje mina, deze heuvels van de Kaapse Bossen voelen toch echt als bergen.

Ik klim en klauter langzaam maar gestaag omhoog. Ondertussen goed uitkijkend dat ik niet mijn nek breek over alle boomwortels die dit wandelpad rijk is. Datgene dat mij naar boven toe trekt is het gefluit van de kleine zangvogeltjes en de geur van het bos. Maar vooral het idee dat ik weg wil van het geschreeuw van de mensen achter mij die nu zijn begonnen aan hun 3x 25 keer opdrukken.

Rust weergekeerd

Ik wandel en klauter verder over het pad. Het geluid van de sporters heb ik achter mij gelaten en ik wandel een soort van vogelparadijs in. Overal, maar dan ook echt overal hoor ik vogeltjes. Ik ontspan mij dan ook snel weer en er verschijnt een glimlach op mijn gezicht.

De vogeltjes vliegen van tak naar tak, terwijl ze ondertussen op hun eigen manier ‘toeschreeuwen’. Het lijkt wel alsof ze alarm slaan naar elkaar en zeggen “PAS OP! MENS! MENS! ER IS EEN MENS OP HET WANDELPAD!” 

–> Tip! Bekijk meer wandelroutes over de Utrechtse Heuvelrug >>

De geur van naaldbomen

Ik blijf het zandpad volgen dat door het bos kronkelt. Voor mij doemen hele hoge naaldbomen op. Na wat zoeken thuis op Google kwam ik erachter dat het (zeer waarschijnlijk) de Douglas Spar is die in veelvoud voor mij staat. De kale korte takken langs het onderste deel van de stam lijken wel een soort ladder. 

Door het stevige doorstappen in het bos, staat het zweet ondertussen letterlijk op mijn rug en bovenlip. Het is windstil in het bos en door de zon maar niet doorkomt hangt er een benauwde lucht in het bos. Maar oma zei altijd al ‘eruit met dat luie zweet’, dus ik ga gewoon door.

Jacqueline’s bank in de Kaapse Bossen

Op de bank van Jaqueline plof ik meer. Een houten bank met de naam erin gebrand. De bank staat op een viersprong. Ik kom vanachter de bank en vervolg de route rechtdoor. Maar voor de bank langs strekt een breed zandpad zich uit naar links en naar rechts. 

Het is hier muisstil. Afgezien van alle vogeltjes dan. Het eerst uur wandelen zit erop. Even een slokje water want heb net die behoorlijke klim gehad. Ik open de app van natuurmonumenten om te kijken waar op de route ik ben. 4 km en 5600 stappen in de wandeling. Nog 5 km minimaal te gaan. Ik ben eigenlijk van plan  twee wandelingen te combineren tot 14 km. 

Terwijl ik hier zit onder een dakje van bladeren geniet ik van het idee dat het pas half 10 is en ik ergens midden op de Utrechtse heuvelrug zit. Het feit dat ik de vrijheid heb om dit soort dagtrips te maken, is een heerlijk gevoel. De auto voor de deur, geen andere verplichtingen en vooral de financiën om overal heen te tuffen. Een auto loopt per slot niet op liefde alleen. 

–> Tip! Neem ook eens een kijkje bij de Klompenpaden >>

Landgoed De Ruiterberg

Op de routebeschrijving staat dat, als ik heel even het pad verlaat en naar links loop, ik vanaf een kleine heuvel op de achterzijde van Buitenhuis Ruiterberg kan kijken. Ik besluit even van het pad af te wijken en een blik op het buitenhuis te werpen.

Buitenplaats De Ruiterberg ligt midden in de Kaapse Bossen, ten noordoosten van Doorn. Het terrein is bereikbaar via een lange oprijlaan. Het landhuis uit 1950 vormt het middelpunt van een indrukwekkende, eerder aangelegde geometrische tuin. (bron: utrechtsebuitenplaatsen.nl)

Ik neem links van het pad een smal zandpaadje het heuveltje op, helemaal gefocust op de achterzijde van het buitenhuis. Ik vergeet daarbij om mij heen te kijken en schrik mij dan ook wild als ik rechts voor mij geluid hoor. Ik kijk richting geluid en sta ook in oog met een ree. Hij kijkt mij aan en ik hem. Waarschijnlijk is hij net zo geschrokken van mij, als ik van hem, want na een paar tellen oogcontact gaat hij er als een speer van door. Kris kras tussen de bomen door en uit het zicht.

Als ik van de schrik bekomen ben, neem ik nog een snelle blik op de achterzijde van het Buitenhuis. De route vervolgt en straks kom ik nog langs het poortgebouw, maar daar vertel ik straks meer over.

Meer mensen bezoeken de Kaapse Bossen

Het deel dat vervolgt brengt mij heerlijk door t bos. Het wordt iets drukker op de paden van de Kaapse Bossen met wandelaars. Ook de wielrenners en hardlopers zijn present. Die laatste zijn niet helemaal mijn doelgroep aangezien het blijkbaar hoort, dat als je hard vooruit gaat, je ook hard moet schreeuwen naar elkaar. Als ik het fietspad over wil steken, hoor ik dan ook heel hard in mijn rechteroor “VOOR!!”, dat blijkbaar iets betekent als ‘er bevindt zich iets of iemand voor ons’.

Het poortgebouw

Zoals ik al schreef, bracht de route mij ook nog langs het poortgebouw van het landgoed. De foto hieronder komt van de site van Natuurmonumenten en toont het gebouw. 

Ik neem heel kort een paadje naar links om het poortgebouw beter te kunnen bekijken. Het is een schitterend stukje geschiedenis zo middenin de bossen.

In 1916 werd begonnen met de aanleg van de nieuwe buitenplaats De Ruiterberg in opdracht van eigenaar J. Wilmink. Deze buitenplaats is de laatste die in Doorn werd gesticht. Wilmink trok architect J.C. Wentink en tuinarchitect P.H. Wattez aan voor het ontwerp. In 1917 werd begonnen met de bouw van het huis, het poortgebouw, een carrévormige hoeve (in de zuidoosthoek van het terrein), een jachthuisje met kleine oranjerie en een ijskelder (links van de oprijlaan). Wattez deelde het terrein in met plateau’s; het landhuis werd gesitueerd op het hoogste plateau. Na verwoesting in de Tweede Wereldoorlog is het huis herbouwd in 1950 in Delftse-Schoolstijl, naar ontwerp van architectenbureau Sutterland. (bron: utrechtsebuitenplaatsen.nl)

De route-app van Natuurmonumenten

Tussen het wandelen door bekijk ik regelmatig even de app van Natuurmonumenten met hierop de route. Naast deze route door de Kaapse Bossen heb ik nog een aantal gedownload voor een volgende keer. In de app staan leuke korte stukjes over bezienswaardigheden die ik tegenkom tijdens een wandeling. Zo passeer ik de uitkijktoren, De Kaap. Een vijfentwintig meter hoge toren middenin het bos. Na een stevige klim omhoog kun je vanaf het uitkijkdek bijna de hele Utrechtse Heuvelrug zien. De toegang tot de toren is helaas, vanwege de Corona-maatregelen, afgesloten. 

Ondertussen is het half elf en volgens de route moet ik bijna bij een plek zijn waar ik een bakkie koffie kan krijgen. Ik loop vanaf de uitkijktoren dan ook door. Het geluid van vogeltjes is langzaam minder geworden merk ik, maar hier en daar kom ik nog iets bijzonders tegen. Ik zie een schitterend boomklevertje langs een stam omhoog gaan. Een Middelste Bonte Specht probeert een gat te slaan in een boomtak en een roodborstje hupt over het pad voor mij. 

Koffie met appeltaart

De volgende stop is op het terras van Chalet Helenaheuvel, een bekende plek in de Kaapse Bossen. Ik neem plaats aan een tafeltje op het terras en kijk uit over een open veld voor me. Ik bestel een koffie verkeerd en een stuk appelgebak, met slagroom! Ik luister een beetje mee met gesprekken, die mensen om mij heen voeren en geniet van het uitzicht. Het leven is toch echt een feestje mensen en vandaag hang ik mijn eigen slingers op. 

De heuvel waarop het Chalet is gebouwd dateer uit vroegere eeuwen en is genoemd naar de dochter van Hendrik van Swellengrebel, Helena. In 1932 liet de toenmalige eigenaar van de Kaapse bossen, Mr Klein, advocaat te Doorn, het Chalet bouwen als theehuis voor de wandelaars. In 1957 lieten de erven het gehele bos met Chalet Helenaheuvel na aan de Vereniging Natuurmonumenten (bron: helenaheuvel.nl).

Bramen!

Als ik mijn route weer oppak, na de heerlijke rustpauze op het terras, is het eerste stukje niet zo heel erg leuk. Er lopen nog veel ouders met kleine kinderen die keihard gillen en honden die om het hardste blaffen. Ik probeer dit stuk wat sneller te wandelen. En dan ineens, als ik een bocht omsla…

Bramenstruiken, bramenstruiken en nog eens bramenstruiken. Ja mam echt waar! Voor jou is dit een walhalla. Althans dag zou het 35 jaar geleden zijn geweest. Als ik bramenstruiken zie moet ik altijd aan mijn moeder denken. Waarom? Vragen jullie je af… nou laat mij je meenemen naar een aantal van de warmste jeugdherinneringen die ik heb.

–> Een overzicht van al mijn wandeltips over landgoederen >>

Even mee terug naar vroeger

Als wij vroeger op vakantie gingen dan was dat in Nederland. De portomonnee was niet groot en wij waren met een ‘simpele’ vakantie in Nederland super blij. Want simpel was het nooit. Mijn ouders vonden de beste plekjes en leukste huisjes op erven bij boeren of op een bosrijk vakantiepark. De dagen sleten we met af en toe een dierentuin of attractiepark, maar vooral ook met kilometers wandelen en fietsen. Mijn vader wees dan al het moois aan dat hij zag. Leerde ons het trucje van de naaldbomen en wees op herten die links liepen terwijl wij dan rechts keken. 

Mijn moeder had daarentegen een fantastisch scherp oog voor bramenstruiken. En als ze deze dan zag, gingen we allemaal per direct in de remmen en werd er afgestapt. We gingen bramen plukken. Moeders trok een plastic zak uit haar fietstas (in de achterbak van de auto lag vaak een emmer) en die ging gevuld mee terug. Toen mijn zus en ik klein waren plukten we fanatiek mee, maar tegen de tijd dat wat ouder werden, was mijn moeder op mijn vader aangewezen voor het plukken. Mijn zus en ik hingen in de berm met de leesboek totdat mijn moeder aangaf dat we genoeg geplukt hadden. Wat deed ze met al die bramen vraag je je misschien af? Jam maken natuurlijk en dat dan aan jan en alleman uitdelen. Ik denk nu nog steeds dat ze meer plezier beleefde aan het plukken dan aan het maken en eten van de jam.

Ik wil nog niet naar huis

Ik ben ondertussen vlakbij de auto aangekomen, maar ik wil nog niet naar huis. Het verlangen om nog even in het bos te blijven is sterk. Ik zoek dan ook een plek om te gaan zitten en vind een grote boomstronk. Uit mijn rugzak haal ik mijn fles water en leesboek en lees nog ruim een half uur daar in dat bos. In de zon en genietend van de geuren.  Totdat ik de weg naar huis niet meer uit kan stellen. Ik kan hier tenslotte niet eeuwig blijven…

Meer Utrechtse Heuvelrug

Deel deze wandeling op Pinterest

Over mij

Hoi, ik ben Mascha en ik ben dol op wandelen… en schrijven. Dat is dan ook precies de reden dat ik mijn wandelavonturen graag met jou deel. Je vindt hier inspiratie voor natuurgebieden en wandelroutes, tips voor o.a. solowandelen en gratis downloads. Vragen? Neem gerust contact op >>

Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.